songgiangco
12-06-2012, 09:56 PM
TPCN - ngành kinh tế mới
Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) là xu thế của thế kỷ 21 , con người này càng quan tâm bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho mình từ khi còn đang khỏe mạnh. Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) là cơ hội của tương lai cho sự phát triển kinh tế, xã hội SƠ LƯỢC NGÀNH KINH DOANH TPCN TẠI VIỆT NAM
Tại Việt nam Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) tuy mới hình thành thị trường (từ năm 1993) và đã phát triển nhanh chóng . Các lợi ích về kinh tế do Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) mang lại rất to lớn và đầy tiềm năng. Do Việt nam có nguồn dược thảo phong phú (cả thực vật lẫn động vật) có thể làm nguyên liệu chế biến thành TPCN , hệ sinh thái và thảm thực vật của nước ta rất đa dạng, nhiều thảo dược quý có công dụng rất tốt đối với sức khỏe và điều trị bệnh .
Ngành Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) ra đời cũng là “cứu cánh” của các cơ sở sản xuất tân dược không đạt chuẩn WHO GMP theo yêu cầu của Cục Quản lý dược Bộ y tế. Theo lộ trình đến hết 30/6/2008 các cơ sở chưa đạt tiêu chuẩn trên sẽ không được phép đăng ký sản xuất dược phẩm. Các cơ sở đang đạt ASEAN GMP phải nâng cấp lên WHO GMP mới được tiếp tục sản xuất thuốc. Điều đáng nói là trong số 174 cơ sở sản xuất tân dược mới chỉ có 64 cơ sở đạt WHO GMP (tính đến hết 30/9/2008) . Các cơ sở sản xuất tân dược hoặc phải ngừng sản xuất hoạc chuyển sang sản xuất và kinh doanh các sản phẩm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) . Trong lưu thông phân phối các hiệu thuốc theo lộ trình (và nếu cấp đăng ký mới tại Hà nội và Thành phố HCM) thì phải đạt chuẩn “Thực hành hiệu thuốc tốt” GPP đây cũng là một khó khăn trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang suy giảm. Các cơ sở sản xuất thuốc y học cổ truyền đến năm 2011 phải đạt tiêu chuẩn WHO GMP mới được phép sản xuất thuốc. Trong khi hàng loạt các cơ sở nhỏ lẻ , các cơ sở gia truyền đang sản xuất thuốc đông y đều đang dần chuyển sang sản xuất và kinh doanh Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) . Đây cũng chính là sự đột phá cho ngành kinh doanh thuốc y học cổ truyền (do bế tắc đã nhiều năm) . Muốn đăng ký là thuốc (theo luật dược) cơ sở sản xuất phải có hồ sơ đăng ký và thời gian phê duyệt cấp số đăng ký khá lâu , thủ tục cũng phức tạp, do vậy nhiều cơ sở đã chuyển sang ngành Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) , tự công bố và chịu trách nhiệm trước sản phẩm của mình.
Hiện nay hầu như tất cả các công ty đang sản xuất , kinh doanh thuốc đều kinh doanh thêm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) và các hiệu thuốc cũng kinh doanh Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) (để ở tủ riêng biệt). Một sự phân biệt khá lý thú giữa thuốc và Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) là: thuốc chủ yếu để điều trị bệnh, đặc biệt là các bệnh cấp tính và sự chỉ định thường qua bác sỹ , sử dụng thuốc thường không kéo dài còn Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) chủ yếu là phòng bệnh từ yếu tố nguy cơ, hỗ trợ điều trị bệnh đặc biệt là bệnh mãn tính, không cần sự chỉ định của bác sỹ và thường sử dụng lâu dài. Những người sử dụng Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) để phòng bệnh thường là những người có thu nhập khá trong xã hội, có trình độ nhận thức cao và đặc biệt chăm lo sức khỏe cho mình. Các dược phẩm thông thường không nên sử dụng lâu dài do tác dụng không mong muốn của nó có thể ảnh hưởng tới sức khỏe.
Các công ty dược lớn ở Việt nam như Domesco, Hậu giang, Traphaco, Imexpharm , IMC, Á âu ..đều có các sản phẩm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) . Công ty IMC đã đưa ra thị trường một số sản phẩm có hiệu quả như Genecel, Nattospes, Nga phụ khang, Hoàng thống phong, Kidsmune..được thị trường đánh giá cao. Đặc biệt các công ty sản xuất Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) ở Việt nam đều dùng các nguyên liệu là các thảo dược ,các chế phẩm sinh học trong nước , tạo ra nhiều việc làm cho nông dân (nuôi trồng, thu hái, chế biến) và góp phần tạo ra các giá trị kinh tế khác cho xã hội.
Theo đánh giá của các chuyên gia nguồn lợi từ các thảo dược và động vật dùng làm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) của Việt nam hết sức phong phú. Thứ nhất VN có ngành y học cổ truyền với kinh nghiệm từ hàng nghìn năm (phát triển song song với y học cổ truyền Trung quốc, Ấn độ, Tây tạng), thứ hai lực lượng nông dân của VN cao (chiếm tới gần 70% lực lượng lao động) sẵn sàng cho thu hái nuôi trồng, chế biến . Đồng thời lực lượng công nhân của chúng ta cũng hết sức dồi dào và các công ty đã chú trọng tới chất lượng đào tạo cán bộ khoa học, kỹ thuật. Viện công nghệ các hợp chất thiên nhiên (Viện khoa học công nghệ Việt nam) đã khảo sát các loại động vật biển có khả năng dùng làm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) như vẹm xanh (có DHA, các acid béo không no, vi lượng..) hay dầu gan cá thu, cá hét, .. các loại khác như cá ngựa, hải mã, hải cẩu, đẻn đều có thể dùng làm nguyên liệu chế biến Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) . Các công ty sản xuất TPCN từ thảo dược (như IMC, Hồng bàng, Traphaco..) đã quy hoạch khu vực trồng dược liệu theo tiêu chuẩn thế giới GAP.
Thị trường Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) tại VN hiện nay diễn ra hết sức sôi động, riêng thị trường này theo đánh giá của Hiệp hội Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) Việt nam trị giá hàng nghìn tỷ đồng, có trên 1000 doanh nghiệp chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ và cả các cơ sở chế biến đông y gia truyền cũng tham gia vào. Chỉ tính riêng các số các Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) công bố tại Bộ y tế đã khoảng 3000 loại Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) và danh sách công bố sản phẩm ngày càng dài hơn. Cơ hội cho phát triển ngành kinh tế này rất phù hợp với Việt nam bởi tới hơn 90% doanh nghiệp tại VN là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp của chúng ta có sự linh hoạt cao, năng động và chịu khó học hỏi. Theo nhận định của PGS.TS, Chủ tịch Hiệp hội thực phẩm chức năng VN (VADS) thì ngành kinh doanh này sẽ chiếm tỷ trọng cao trong nền kinh tế phục vụ sức khỏe với tốc độ tăng hàng năm 20%.
Cũng theo các chuyên gia của VADS tỷ lệ % sử dụng Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) của người dân VN đang dần gia tăng đặc biệt là khu vực thành thị. Các loại Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) thường hay dùng là cho các bệnh mạn tính có thời gian điều trị lâu (như tim mạch, tiểu đường, ung thư, gout, viêm gan, lao..) và đặc biệt sự nhận thức về các mối nguy cơ do sự ô nhiễm môi trường làm hại tới sức khỏe đã làm mọi người ý thức bảo vệ bằng các loại TPCN (các sản phẩm tăng miến dịch như Delta immune, Lô hội, gấc , nhàu, tỏi, tảo xoắn..).
CÁC PHƯƠNG THỨC PHÂN PHỐI KINH DOANH THỰC PHẨM CHỨC NĂNG
Hiện nay hầu hết các nước trên thế giới Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) được lưu hành như các thực phẩm thiết yếu khác. Các sản phẩm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) chủ yếu do các nhà sản xuất tự công bố tiêu chuẩn chất lượng, cơ quan quản lý (FDA hay tương đương) chứng nhận tiêu chuẩn hoặc chứng nhận lưu hành tự do (Free sale certificate) cơ sở sản xuất chịu trách nhiệm về chất lượng và các công bố của mình. Sản phẩm được bán chủ yếu trong siêu thị, cửa hàng chuyên biệt, hiệu thuốc, bán qua mạng, phân phối trực tiếp (sale direct) và đa cấp (multi level marketing) . Hệ thống marketing về Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) ngày càng phát triển và khách hàng chủ yếu của Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) lại là những người đang khỏe mạnh bình thường nhưng có nguy cơ suy yếu một vài chức năng nào đó hoặc do chế độ ăn nghèo vitamin , khoáng chất, chất xơ hay dùng cho phụ nữ muốn giảm cân hoặc làm đẹp da chẳng hạn. Ở Việt nam cũng rất đa dạng về phương thức phân phối cũng như marketing về các loại sản phẩm này. Trước đây (từ những năm 1997 ) người ta dường như chỉ thấy TPCN được phân phối qua kênh đa cấp (Multi level Marketing) nhưng hiện nay các sản phẩm trên đã thông qua rất nhiềi kênh phân phối để tới tay ngưopừi tiêu dùng. Dưới đây đề cập một số loại phân phối chủ yếu đó.
Phân phối tại các nhà thuốc
Theo quy định về quản lý dược ở các nhà thuốc các sản phẩm khác thuốc (quy định là thuốc và các chế phẩm coi như thốc – theo Luật Dược VN) đều phải để riêng không lẫn với thuốc. Thông thường Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) , các loại mỹ phẩm hay dụng cụ y tế (panh, kéo, bông băng…) được bày riêng trong tủ hoặc giá . Hiệu thuốc muốn kinh doanh TPCN theo quy định của BYT (quy định 43-BYT) phải có chứng nhận về an toàn vệ sinh thực phẩm như các siêu thị hay cửa hàng chuyên Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) khác. Điều này hiện nay hầu hết các hiệu thuốc chưa có vì Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) theo QĐ 43 BYT là thuộc nhóm thực phẩm có nguy cơ cao do đó phải có điều kiện khi kinh doanh. Hiệp hội TPCN Việt nam (VADS) cũng được BYT công nhận đủ điều kiện đào tạo và cấp giây chứng nhận tập huấn kiến thức về Vệ sinh an toàn thực phẩm. Hơn nữa thông thường các nhà thuốc khi đăng ký kinh doanh với cơ quan hữu quan thường không có đăng ký bán Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) điều này dẫn tới dễ gặp rắc rối với cơ quan quản lý (chẳng hạn Quản lý thị trường, thuế…)
Có một thực tế là tuy gần như tất cả các nhà thuốc đều kinh doanh TPCN nhưng đều chưa biết các quy định pháp lý về các sản phẩm này, các chủ nhà thuốc hoặc người bán chỉ coi trọng các quy định về dược và coi Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) như là bán thêm. Nhưng càng ngày doanh số bán về Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) ở các nhà thuốc càng lớn khiến sự chú ý của chủ nhà thuốc dến các sản phẩm trên ngày càng cao. Có một thực tế đáng quan tâm là khi có sự kiểm tra về Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) thì các nhà thuốc (không đủ cơ sở pháp lý) lại cất dấu các sản phẩm đi, điều này có thể góp phần làm cho những người hữu trách HIỂU CHƯA ĐÚNG về Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) .
Các nhà thuốc hiện nay đều phải thực hiện lộ trình về tiêu chuẩn “Thực hành nhà thuốc tốt” –GPP theo yêu cầu của Cục Quản lý dược Việt nam. Các nhà thuốc trên địa bàn Hà nội và thành phố Hồ chí Minh khi đăng ký mới hoặc đăng ký lại đều phải tuân thủ GPP mới được cấp phép. Điều này khiến cho một số nhà thuốc (do diện tích không đạt ) hoặc lý do khác hoặc giải thể hoặc chỉ kinh doanh TPCN và dược mỹ phẩm.
Tại các hệ thống siêu thị
Đây là kiểu phân phối hay gặp tại các nước phát triển như Mỹ, EU , Nhật bản, Úc.. Trong siêu thị các quầy , các kệ trưng bày Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) giống như các loại hàng hóa khác. Khách hàng tự tìm hiểu về các loại sản phẩm trên và tự chọn cho mình loại Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) nào cần sử dụng. Đây là loại hình phân phối ở những nước mà trình độ của người tiêu dùng thường là cao. Thường gặp là các loại Vitamin, khoáng chất hay các loại đồ uống bổ dưỡng , các sản phẩm chiết xuất từ hoa quả, rau xanh. Ví dụ nước táo ép có bổ sung vitamin, acid amin, khoáng có thể tìm thấy tại các quầy bán Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) của siêu thị thậm chí một vài sản phẩm giảm cân, giảm stress cũng được bán tại đây. Loại hình kinh doanh này có hạn chế là không có sự tư vấn của người bán và quảng cáo tại chỗ không đáng kể (hoặc không có)
Các chuỗi siêu thị lớn trên thế giới như Wal –Mart, Target, Metro, K-Mart…đều có bán Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) và theo các chuyên gia về kinh doanh siêu thị thì kinh doanh các sản phẩm trên là có hiệu quả vì tính tăng trưởng liên tục cũng như sự bảo quản hay vận chuyển dễ dàng.
Loại hình phân phối này chưa thấy có ở Việt nam do trước đây vẫn có sự HIỂU CHƯA ĐÚNG có nghĩa là sự phân biệt chưa rõ ràng nên người tiêu dùng còn nhầm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) với thuốc. Tuy nhiên đây là kênh phân phối rất hiệu quả để bán các Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) bởi xu hướng người tiêu dùng VN đang chuyển tới mua sắm tại các siêu thị ngày càng tăng.
Tại các cửa hàng chuyên biệt
Trên thế giới nhất là tại các nước tiên tiến như EU, Mỹ, Nhật, Úc,..đều có các cửa hàng chuyên kinh doanh thực phẩm chức năng và thực phẩm sinh dưỡng (như sữa). Đặc điểm của loại hình này là khách hàng có thể lựa chọn được rất nhiều sản phẩm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) trong cùng 1 cửa hàng và thường là được nhân viên bán hàng am hiểu lĩnh vực này tư vấn thậm chí một số cửa hàng còn có BS dinh dưỡng trực tiếp hay gián tiếp (qua webcam) hỗ trợ tư vấn sản phẩm.
Đây cũng là lĩnh vực kinh doanh bán lẻ Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) được khách hàng quan tâm và có thể phát triển theo chuỗi hoặc Franchise (nhượng quyền thương hiệu) . Loại hình kinh doanh này đang phát triển rất nhanh trên thế giới, trong cửa hàng này có thể kinh doanh thêm một số sản phẩm khác như mỹ phẩm, hàng thực phẩm đặc biệt, các loại thảo dược dạng thô cũng có thể tìm thấy ở đây.
Ở Việt nam chuỗi cửa hàng Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) chuyên biệt Lohha đang được công ty IMC triển khai tại Hà nội (hiện nay đã có 6 cửa hàng) và hệ thống cửa hàng này trong tương lai không xa sẽ phát triển ra khắp thế giới (có thể tham khảo tại địa chỉ www. Lohha.com)
Bán hàng đa cấp (Multi Level Marketing)
Mô hình bán hàng đa cấp xuất phát từ Hoa kỳ năm 1941 bởi tiến sỹ Karl Renborg, người thành lập công ty đa cấp Nutrilite Products, Inc đầu tiên trên thế giới (kinh doanh các thực phẩm chức năng) . Kinh doanh đa cấp là một mô hình kinh doanh mà cho phép các cá thể kinh doanh độc lập tiếp nhận vào công việc của mình các cá thể kinh doanh khác và lấy rra được các khoản hoa hồng từ các công việc kinh doanh của các cá thể mà họ thu hút được. Trên thế giới nhất là tại Mỹ mô hình kinh doanh đa cấp rất phát triển và có nhiều công ty rất thành công (Amway, Noni, Lô hội, Herbal life…) và hiệp hội bán hàng đa cấp quốc tế cũng có rất nhiều thành viên từ các nước trên thế giới.
Xu hướng toàn cầu hóa đã đem đến cho ngành kinh doanh nhiều tầng này những cơ hội to lớn vì thực chất là mô hình này đã cách mạng hóa, xã hội hóa kinh doanh, nghĩa là ai cũng có cơ hội tham gia không phân biệt tuổi tác, tầng lớp, học vấn, không cần tài chính, không cần có sẵn kỹ năng….Hơn nữa mô hình này đem lại có cá nhân có một khoản thu nhập hậu kỳ ngay cả khi họ không làm việc nữa.
Mô hình bán hàng đa cấp không những chỉ tạo ra cơ hội kiếm tiền mà còn đem lại những lợi ích tinh thần cho những thành viên tham gia mạng lưới, họ được cùng sinh hoạt trong một môi trường mà bình thường không có được và ai cũnh muốn được mọi người quan tâm lẫn nhau, do đó nếu công ty đa cấp chân chính thì sẽ tạo được tính nhân văn cao. Chúng ta cũng cần lưu ý một số công ty đa cấp hoạt động mang tính lừa đảo (trả thưởng theo kiểu “kim tự tháp ảo”, thổi phồng tác dụng sản phẩm, bán giá quá cao…).
Tại Việt nam trong điều 3 , phần 11 của Luật cạnh tranh (03/12/2004 Quốc hội nước CHXHCN Việt nam) định nghĩa Bán hàng đa cấp là : phương thức tiếp thị để bán lẻ hàng hóa đáp ứng các điều kiện sau đây
- Việc tiếp thị để bán lẻ hàng hóa được thực hiện thông quamạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp gồm nhiều cấp, nhiều nhánh khác nhau
- Hàng hóa được tham gia bán hàng đa cấp tiếp thị trực tiếp cho người tiêu dùng tại nơi ở, nơi làm việc của người tiêu dùng hoặc địa điểm khác không phải là nơi bán hàng thường xuyên của doanh nghiệp hoặc người tham gia.
- Người tham gia bán hàng đa cấp được hưởng tiền hoa hồng , tiền thưởng hoặc lợi ích kinh tế kháctừ kết quả tiếp thị bán hàng trực tiếp của mình và của người tham gia bán hàng đa cấp dưới trong mạng lưới do mình tổ chức và mạng lưới đó được doanh nghiệp bán hàng đa cấp chấp thuận.
Nghị định số 110/2005/ NĐ-CP ngày 24/8/2005 của Chính phủ về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp đã chính thức hóa hoạt động kinh doanh này và khoảng hơn 20 doanh nghiệp đã được cấp giấy phép bán hàng đa cấp.
Các công ty lớn như : Lô hội, Amway, Noni, Vinalink, Tians…đã có màng lưới tại hầu khắp đất nước và tạo ra công ăn việc làm, thu nhập cho hàng trăm nghìn người.
Bán hàng qua mạng Internet
Một phương thức khá hiệu quả trong việc quảng bá và phân phối Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) , Internet đam lại cho thế giới một sự thay đổi kỳ diệu và thế giới dường như “phẳng” và nhỏ hơn. Nhà sản xuất tạo ra một trang web và đưa các thông tin sản phẩm lên để mọi người biết và có thể mua hàng , trả tiền bằng card và sẽ nhận được hàng thông qua các dịch vụ chuyển hàng.
Hình thức này khá thuận tiện và đơn giản bất kì nhà sản xuất nào cũng có thể tạo ra. Nhược điểm là hình thức này rất bị động khiến nhà sản xuất không dự đoán được doanh số và khó triển khai tiếp thị sản phẩm.
Ngoài ra còn một số kiểu bán hàng Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) khác như : bán qua câu lạc bộ, bán hàng trực tiếp (sale direct) nhưng không phổ biến .
Cung Cấp sỉ Lẻ Thực Phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) - Trà Tâm Lan (http://tratamlan.eu/vn/home/trang-chu.htm) - Hàng Giảm Cân (http://giamcan.eu/vn/home/trang-chu.htm)
Liên Hệ Thùy Linh : 0909.252.624
Địa chỉ: 45 Lê Tấn Quốc P13-Tân Bình - TP.HCM
Website : www.chonban.vn (http://www.chonban.vn)
Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) là xu thế của thế kỷ 21 , con người này càng quan tâm bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho mình từ khi còn đang khỏe mạnh. Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) là cơ hội của tương lai cho sự phát triển kinh tế, xã hội SƠ LƯỢC NGÀNH KINH DOANH TPCN TẠI VIỆT NAM
Tại Việt nam Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) tuy mới hình thành thị trường (từ năm 1993) và đã phát triển nhanh chóng . Các lợi ích về kinh tế do Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) mang lại rất to lớn và đầy tiềm năng. Do Việt nam có nguồn dược thảo phong phú (cả thực vật lẫn động vật) có thể làm nguyên liệu chế biến thành TPCN , hệ sinh thái và thảm thực vật của nước ta rất đa dạng, nhiều thảo dược quý có công dụng rất tốt đối với sức khỏe và điều trị bệnh .
Ngành Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) ra đời cũng là “cứu cánh” của các cơ sở sản xuất tân dược không đạt chuẩn WHO GMP theo yêu cầu của Cục Quản lý dược Bộ y tế. Theo lộ trình đến hết 30/6/2008 các cơ sở chưa đạt tiêu chuẩn trên sẽ không được phép đăng ký sản xuất dược phẩm. Các cơ sở đang đạt ASEAN GMP phải nâng cấp lên WHO GMP mới được tiếp tục sản xuất thuốc. Điều đáng nói là trong số 174 cơ sở sản xuất tân dược mới chỉ có 64 cơ sở đạt WHO GMP (tính đến hết 30/9/2008) . Các cơ sở sản xuất tân dược hoặc phải ngừng sản xuất hoạc chuyển sang sản xuất và kinh doanh các sản phẩm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) . Trong lưu thông phân phối các hiệu thuốc theo lộ trình (và nếu cấp đăng ký mới tại Hà nội và Thành phố HCM) thì phải đạt chuẩn “Thực hành hiệu thuốc tốt” GPP đây cũng là một khó khăn trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang suy giảm. Các cơ sở sản xuất thuốc y học cổ truyền đến năm 2011 phải đạt tiêu chuẩn WHO GMP mới được phép sản xuất thuốc. Trong khi hàng loạt các cơ sở nhỏ lẻ , các cơ sở gia truyền đang sản xuất thuốc đông y đều đang dần chuyển sang sản xuất và kinh doanh Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) . Đây cũng chính là sự đột phá cho ngành kinh doanh thuốc y học cổ truyền (do bế tắc đã nhiều năm) . Muốn đăng ký là thuốc (theo luật dược) cơ sở sản xuất phải có hồ sơ đăng ký và thời gian phê duyệt cấp số đăng ký khá lâu , thủ tục cũng phức tạp, do vậy nhiều cơ sở đã chuyển sang ngành Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) , tự công bố và chịu trách nhiệm trước sản phẩm của mình.
Hiện nay hầu như tất cả các công ty đang sản xuất , kinh doanh thuốc đều kinh doanh thêm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) và các hiệu thuốc cũng kinh doanh Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) (để ở tủ riêng biệt). Một sự phân biệt khá lý thú giữa thuốc và Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) là: thuốc chủ yếu để điều trị bệnh, đặc biệt là các bệnh cấp tính và sự chỉ định thường qua bác sỹ , sử dụng thuốc thường không kéo dài còn Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) chủ yếu là phòng bệnh từ yếu tố nguy cơ, hỗ trợ điều trị bệnh đặc biệt là bệnh mãn tính, không cần sự chỉ định của bác sỹ và thường sử dụng lâu dài. Những người sử dụng Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) để phòng bệnh thường là những người có thu nhập khá trong xã hội, có trình độ nhận thức cao và đặc biệt chăm lo sức khỏe cho mình. Các dược phẩm thông thường không nên sử dụng lâu dài do tác dụng không mong muốn của nó có thể ảnh hưởng tới sức khỏe.
Các công ty dược lớn ở Việt nam như Domesco, Hậu giang, Traphaco, Imexpharm , IMC, Á âu ..đều có các sản phẩm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) . Công ty IMC đã đưa ra thị trường một số sản phẩm có hiệu quả như Genecel, Nattospes, Nga phụ khang, Hoàng thống phong, Kidsmune..được thị trường đánh giá cao. Đặc biệt các công ty sản xuất Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) ở Việt nam đều dùng các nguyên liệu là các thảo dược ,các chế phẩm sinh học trong nước , tạo ra nhiều việc làm cho nông dân (nuôi trồng, thu hái, chế biến) và góp phần tạo ra các giá trị kinh tế khác cho xã hội.
Theo đánh giá của các chuyên gia nguồn lợi từ các thảo dược và động vật dùng làm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) của Việt nam hết sức phong phú. Thứ nhất VN có ngành y học cổ truyền với kinh nghiệm từ hàng nghìn năm (phát triển song song với y học cổ truyền Trung quốc, Ấn độ, Tây tạng), thứ hai lực lượng nông dân của VN cao (chiếm tới gần 70% lực lượng lao động) sẵn sàng cho thu hái nuôi trồng, chế biến . Đồng thời lực lượng công nhân của chúng ta cũng hết sức dồi dào và các công ty đã chú trọng tới chất lượng đào tạo cán bộ khoa học, kỹ thuật. Viện công nghệ các hợp chất thiên nhiên (Viện khoa học công nghệ Việt nam) đã khảo sát các loại động vật biển có khả năng dùng làm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) như vẹm xanh (có DHA, các acid béo không no, vi lượng..) hay dầu gan cá thu, cá hét, .. các loại khác như cá ngựa, hải mã, hải cẩu, đẻn đều có thể dùng làm nguyên liệu chế biến Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) . Các công ty sản xuất TPCN từ thảo dược (như IMC, Hồng bàng, Traphaco..) đã quy hoạch khu vực trồng dược liệu theo tiêu chuẩn thế giới GAP.
Thị trường Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) tại VN hiện nay diễn ra hết sức sôi động, riêng thị trường này theo đánh giá của Hiệp hội Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) Việt nam trị giá hàng nghìn tỷ đồng, có trên 1000 doanh nghiệp chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ và cả các cơ sở chế biến đông y gia truyền cũng tham gia vào. Chỉ tính riêng các số các Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) công bố tại Bộ y tế đã khoảng 3000 loại Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) và danh sách công bố sản phẩm ngày càng dài hơn. Cơ hội cho phát triển ngành kinh tế này rất phù hợp với Việt nam bởi tới hơn 90% doanh nghiệp tại VN là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp của chúng ta có sự linh hoạt cao, năng động và chịu khó học hỏi. Theo nhận định của PGS.TS, Chủ tịch Hiệp hội thực phẩm chức năng VN (VADS) thì ngành kinh doanh này sẽ chiếm tỷ trọng cao trong nền kinh tế phục vụ sức khỏe với tốc độ tăng hàng năm 20%.
Cũng theo các chuyên gia của VADS tỷ lệ % sử dụng Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) của người dân VN đang dần gia tăng đặc biệt là khu vực thành thị. Các loại Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) thường hay dùng là cho các bệnh mạn tính có thời gian điều trị lâu (như tim mạch, tiểu đường, ung thư, gout, viêm gan, lao..) và đặc biệt sự nhận thức về các mối nguy cơ do sự ô nhiễm môi trường làm hại tới sức khỏe đã làm mọi người ý thức bảo vệ bằng các loại TPCN (các sản phẩm tăng miến dịch như Delta immune, Lô hội, gấc , nhàu, tỏi, tảo xoắn..).
CÁC PHƯƠNG THỨC PHÂN PHỐI KINH DOANH THỰC PHẨM CHỨC NĂNG
Hiện nay hầu hết các nước trên thế giới Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) được lưu hành như các thực phẩm thiết yếu khác. Các sản phẩm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) chủ yếu do các nhà sản xuất tự công bố tiêu chuẩn chất lượng, cơ quan quản lý (FDA hay tương đương) chứng nhận tiêu chuẩn hoặc chứng nhận lưu hành tự do (Free sale certificate) cơ sở sản xuất chịu trách nhiệm về chất lượng và các công bố của mình. Sản phẩm được bán chủ yếu trong siêu thị, cửa hàng chuyên biệt, hiệu thuốc, bán qua mạng, phân phối trực tiếp (sale direct) và đa cấp (multi level marketing) . Hệ thống marketing về Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) ngày càng phát triển và khách hàng chủ yếu của Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) lại là những người đang khỏe mạnh bình thường nhưng có nguy cơ suy yếu một vài chức năng nào đó hoặc do chế độ ăn nghèo vitamin , khoáng chất, chất xơ hay dùng cho phụ nữ muốn giảm cân hoặc làm đẹp da chẳng hạn. Ở Việt nam cũng rất đa dạng về phương thức phân phối cũng như marketing về các loại sản phẩm này. Trước đây (từ những năm 1997 ) người ta dường như chỉ thấy TPCN được phân phối qua kênh đa cấp (Multi level Marketing) nhưng hiện nay các sản phẩm trên đã thông qua rất nhiềi kênh phân phối để tới tay ngưopừi tiêu dùng. Dưới đây đề cập một số loại phân phối chủ yếu đó.
Phân phối tại các nhà thuốc
Theo quy định về quản lý dược ở các nhà thuốc các sản phẩm khác thuốc (quy định là thuốc và các chế phẩm coi như thốc – theo Luật Dược VN) đều phải để riêng không lẫn với thuốc. Thông thường Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) , các loại mỹ phẩm hay dụng cụ y tế (panh, kéo, bông băng…) được bày riêng trong tủ hoặc giá . Hiệu thuốc muốn kinh doanh TPCN theo quy định của BYT (quy định 43-BYT) phải có chứng nhận về an toàn vệ sinh thực phẩm như các siêu thị hay cửa hàng chuyên Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) khác. Điều này hiện nay hầu hết các hiệu thuốc chưa có vì Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) theo QĐ 43 BYT là thuộc nhóm thực phẩm có nguy cơ cao do đó phải có điều kiện khi kinh doanh. Hiệp hội TPCN Việt nam (VADS) cũng được BYT công nhận đủ điều kiện đào tạo và cấp giây chứng nhận tập huấn kiến thức về Vệ sinh an toàn thực phẩm. Hơn nữa thông thường các nhà thuốc khi đăng ký kinh doanh với cơ quan hữu quan thường không có đăng ký bán Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) điều này dẫn tới dễ gặp rắc rối với cơ quan quản lý (chẳng hạn Quản lý thị trường, thuế…)
Có một thực tế là tuy gần như tất cả các nhà thuốc đều kinh doanh TPCN nhưng đều chưa biết các quy định pháp lý về các sản phẩm này, các chủ nhà thuốc hoặc người bán chỉ coi trọng các quy định về dược và coi Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) như là bán thêm. Nhưng càng ngày doanh số bán về Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) ở các nhà thuốc càng lớn khiến sự chú ý của chủ nhà thuốc dến các sản phẩm trên ngày càng cao. Có một thực tế đáng quan tâm là khi có sự kiểm tra về Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) thì các nhà thuốc (không đủ cơ sở pháp lý) lại cất dấu các sản phẩm đi, điều này có thể góp phần làm cho những người hữu trách HIỂU CHƯA ĐÚNG về Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) .
Các nhà thuốc hiện nay đều phải thực hiện lộ trình về tiêu chuẩn “Thực hành nhà thuốc tốt” –GPP theo yêu cầu của Cục Quản lý dược Việt nam. Các nhà thuốc trên địa bàn Hà nội và thành phố Hồ chí Minh khi đăng ký mới hoặc đăng ký lại đều phải tuân thủ GPP mới được cấp phép. Điều này khiến cho một số nhà thuốc (do diện tích không đạt ) hoặc lý do khác hoặc giải thể hoặc chỉ kinh doanh TPCN và dược mỹ phẩm.
Tại các hệ thống siêu thị
Đây là kiểu phân phối hay gặp tại các nước phát triển như Mỹ, EU , Nhật bản, Úc.. Trong siêu thị các quầy , các kệ trưng bày Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) giống như các loại hàng hóa khác. Khách hàng tự tìm hiểu về các loại sản phẩm trên và tự chọn cho mình loại Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) nào cần sử dụng. Đây là loại hình phân phối ở những nước mà trình độ của người tiêu dùng thường là cao. Thường gặp là các loại Vitamin, khoáng chất hay các loại đồ uống bổ dưỡng , các sản phẩm chiết xuất từ hoa quả, rau xanh. Ví dụ nước táo ép có bổ sung vitamin, acid amin, khoáng có thể tìm thấy tại các quầy bán Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) của siêu thị thậm chí một vài sản phẩm giảm cân, giảm stress cũng được bán tại đây. Loại hình kinh doanh này có hạn chế là không có sự tư vấn của người bán và quảng cáo tại chỗ không đáng kể (hoặc không có)
Các chuỗi siêu thị lớn trên thế giới như Wal –Mart, Target, Metro, K-Mart…đều có bán Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) và theo các chuyên gia về kinh doanh siêu thị thì kinh doanh các sản phẩm trên là có hiệu quả vì tính tăng trưởng liên tục cũng như sự bảo quản hay vận chuyển dễ dàng.
Loại hình phân phối này chưa thấy có ở Việt nam do trước đây vẫn có sự HIỂU CHƯA ĐÚNG có nghĩa là sự phân biệt chưa rõ ràng nên người tiêu dùng còn nhầm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) với thuốc. Tuy nhiên đây là kênh phân phối rất hiệu quả để bán các Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) bởi xu hướng người tiêu dùng VN đang chuyển tới mua sắm tại các siêu thị ngày càng tăng.
Tại các cửa hàng chuyên biệt
Trên thế giới nhất là tại các nước tiên tiến như EU, Mỹ, Nhật, Úc,..đều có các cửa hàng chuyên kinh doanh thực phẩm chức năng và thực phẩm sinh dưỡng (như sữa). Đặc điểm của loại hình này là khách hàng có thể lựa chọn được rất nhiều sản phẩm Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) trong cùng 1 cửa hàng và thường là được nhân viên bán hàng am hiểu lĩnh vực này tư vấn thậm chí một số cửa hàng còn có BS dinh dưỡng trực tiếp hay gián tiếp (qua webcam) hỗ trợ tư vấn sản phẩm.
Đây cũng là lĩnh vực kinh doanh bán lẻ Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) được khách hàng quan tâm và có thể phát triển theo chuỗi hoặc Franchise (nhượng quyền thương hiệu) . Loại hình kinh doanh này đang phát triển rất nhanh trên thế giới, trong cửa hàng này có thể kinh doanh thêm một số sản phẩm khác như mỹ phẩm, hàng thực phẩm đặc biệt, các loại thảo dược dạng thô cũng có thể tìm thấy ở đây.
Ở Việt nam chuỗi cửa hàng Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) chuyên biệt Lohha đang được công ty IMC triển khai tại Hà nội (hiện nay đã có 6 cửa hàng) và hệ thống cửa hàng này trong tương lai không xa sẽ phát triển ra khắp thế giới (có thể tham khảo tại địa chỉ www. Lohha.com)
Bán hàng đa cấp (Multi Level Marketing)
Mô hình bán hàng đa cấp xuất phát từ Hoa kỳ năm 1941 bởi tiến sỹ Karl Renborg, người thành lập công ty đa cấp Nutrilite Products, Inc đầu tiên trên thế giới (kinh doanh các thực phẩm chức năng) . Kinh doanh đa cấp là một mô hình kinh doanh mà cho phép các cá thể kinh doanh độc lập tiếp nhận vào công việc của mình các cá thể kinh doanh khác và lấy rra được các khoản hoa hồng từ các công việc kinh doanh của các cá thể mà họ thu hút được. Trên thế giới nhất là tại Mỹ mô hình kinh doanh đa cấp rất phát triển và có nhiều công ty rất thành công (Amway, Noni, Lô hội, Herbal life…) và hiệp hội bán hàng đa cấp quốc tế cũng có rất nhiều thành viên từ các nước trên thế giới.
Xu hướng toàn cầu hóa đã đem đến cho ngành kinh doanh nhiều tầng này những cơ hội to lớn vì thực chất là mô hình này đã cách mạng hóa, xã hội hóa kinh doanh, nghĩa là ai cũng có cơ hội tham gia không phân biệt tuổi tác, tầng lớp, học vấn, không cần tài chính, không cần có sẵn kỹ năng….Hơn nữa mô hình này đem lại có cá nhân có một khoản thu nhập hậu kỳ ngay cả khi họ không làm việc nữa.
Mô hình bán hàng đa cấp không những chỉ tạo ra cơ hội kiếm tiền mà còn đem lại những lợi ích tinh thần cho những thành viên tham gia mạng lưới, họ được cùng sinh hoạt trong một môi trường mà bình thường không có được và ai cũnh muốn được mọi người quan tâm lẫn nhau, do đó nếu công ty đa cấp chân chính thì sẽ tạo được tính nhân văn cao. Chúng ta cũng cần lưu ý một số công ty đa cấp hoạt động mang tính lừa đảo (trả thưởng theo kiểu “kim tự tháp ảo”, thổi phồng tác dụng sản phẩm, bán giá quá cao…).
Tại Việt nam trong điều 3 , phần 11 của Luật cạnh tranh (03/12/2004 Quốc hội nước CHXHCN Việt nam) định nghĩa Bán hàng đa cấp là : phương thức tiếp thị để bán lẻ hàng hóa đáp ứng các điều kiện sau đây
- Việc tiếp thị để bán lẻ hàng hóa được thực hiện thông quamạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp gồm nhiều cấp, nhiều nhánh khác nhau
- Hàng hóa được tham gia bán hàng đa cấp tiếp thị trực tiếp cho người tiêu dùng tại nơi ở, nơi làm việc của người tiêu dùng hoặc địa điểm khác không phải là nơi bán hàng thường xuyên của doanh nghiệp hoặc người tham gia.
- Người tham gia bán hàng đa cấp được hưởng tiền hoa hồng , tiền thưởng hoặc lợi ích kinh tế kháctừ kết quả tiếp thị bán hàng trực tiếp của mình và của người tham gia bán hàng đa cấp dưới trong mạng lưới do mình tổ chức và mạng lưới đó được doanh nghiệp bán hàng đa cấp chấp thuận.
Nghị định số 110/2005/ NĐ-CP ngày 24/8/2005 của Chính phủ về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp đã chính thức hóa hoạt động kinh doanh này và khoảng hơn 20 doanh nghiệp đã được cấp giấy phép bán hàng đa cấp.
Các công ty lớn như : Lô hội, Amway, Noni, Vinalink, Tians…đã có màng lưới tại hầu khắp đất nước và tạo ra công ăn việc làm, thu nhập cho hàng trăm nghìn người.
Bán hàng qua mạng Internet
Một phương thức khá hiệu quả trong việc quảng bá và phân phối Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) , Internet đam lại cho thế giới một sự thay đổi kỳ diệu và thế giới dường như “phẳng” và nhỏ hơn. Nhà sản xuất tạo ra một trang web và đưa các thông tin sản phẩm lên để mọi người biết và có thể mua hàng , trả tiền bằng card và sẽ nhận được hàng thông qua các dịch vụ chuyển hàng.
Hình thức này khá thuận tiện và đơn giản bất kì nhà sản xuất nào cũng có thể tạo ra. Nhược điểm là hình thức này rất bị động khiến nhà sản xuất không dự đoán được doanh số và khó triển khai tiếp thị sản phẩm.
Ngoài ra còn một số kiểu bán hàng Thực phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) khác như : bán qua câu lạc bộ, bán hàng trực tiếp (sale direct) nhưng không phổ biến .
Cung Cấp sỉ Lẻ Thực Phẩm chức năng (http://thucphamchucnang.asia/vn/home/trang-chu.htm) - Trà Tâm Lan (http://tratamlan.eu/vn/home/trang-chu.htm) - Hàng Giảm Cân (http://giamcan.eu/vn/home/trang-chu.htm)
Liên Hệ Thùy Linh : 0909.252.624
Địa chỉ: 45 Lê Tấn Quốc P13-Tân Bình - TP.HCM
Website : www.chonban.vn (http://www.chonban.vn)