Khởi nguồn của công ty Symbian và HÄH Symbian
Năm 1980, Psion được thà nh láºp bởi David Potter, chủ yếu để viết các phần má»m và trò chÆ¡i cho các thế hệ máy tÃnh ZX đầu tiên. Mục tiêu phát triển các phần má»m trên hệ máy nhá» gá»n.
Từ năm 1991 đến 1998, Psion xuất bản HÄH EPOC 16 Ä‘Æ°a và o sá» dụng trên các máy thế hệ 3, Psion 3, má»™t trong những PDA đầu tiên thay thế các loại sổ tay, lịch giấy lúc đó, và thÆ°á»ng được biết đến vá»›i tên gá»i SIBO. CÅ©ng trong thá»i Ä‘iểm nà y, EPOC 32 OS (EPOC Release 1-3) được Ä‘Æ°a và o máy thế hệ 5.
Năm 1998, Symbian được thà nh láºp bởi các táºp Ä‘oà n Nokia, Motorola, Ericsson, Matsushita, Psion nhằm táºp trung phát triển các PDA và điện thoại di Ä‘á»™ng thông minh. Năm 1999, EPOC Release 5, được dùng trong các Ä‘iện thoại Revo, Ericsson MC218, Ericsson 380.
Năm 2000, phông Unicode được tÃch hợp và o Ericsson R380 trên ná»n EPOC R5. Ở thá»i Ä‘iểm nà y, EPOC vẫn chÆ°a là má»™t HÄH “thân thiện†bởi phần má»m vẫn không thể nà o thêm và o được. Sau đó, EPOC R6 được đổi tên thà nh Symbian v6.0, v6.1 và điện thoại đầu tiên được cà i và o đó má»™t HÄH là Nokia 9210.
Năm 2003, Symbian giới thiệu phiên bản Symbian OS v7.0 và v7.0s.
Năm 2004, virus Ä‘iện thoại xuất hiện đầu tiên tấn công HÄH Symbian vá»›i tên gá»i Cabir và cÅ©ng trong năm nà y Psion bán cổ phần của mình cho Nokia.
Tiếp đó, phiên bản Symbian ra Ä‘á»i vá»›i lợi thế được lá»±a chá»n má»™t trong 2 cấu trúc nhân Kernels EKA1 và EKA2. Tuy váºy, cÅ©ng phải đến phiên bản Symbian 8.1b, EKA2 má»›i được dùng. NgÆ°á»i sá» dụng khó thấy sá»± khác biệt, nhÆ°ng bên trong có rất nhiá»u thay đổi. EKA1 được các nhà sản xuất chá»n để đảm bảo khả năng tÆ°Æ¡ng thÃch vá»›i những driver thiết bị cÅ© trong khi EKA2 lại chuyên vá» khả năng tÆ°Æ¡ng tác thá»i gian thá»±c.
Phiên bản Symbian 9.0 cÅ©ng được ra Ä‘á»i trong năm 2004, nhÆ°ng chỉ dùng để thá» nghiệm ná»™i bá»™ và dừng sản xuất cÅ©ng trong năm nà y.
Äầu năm 2005, Symbian OS phiên bản má»›i nhất 9.1 được công bố. Phiên bản nà y được cải tiến nhiá»u vá» các ứng dụng và ná»™i dung, cÆ¡ chế bảo vệ tốt hÆ¡n tất cả phiên bản các phiên bản trÆ°á»›c. Nokia N91 được Ä‘Æ°a và o sá» dụng phiên bản nà y đầu tiên, tiếp đó là đến Sony Ericsson P990…
Symbian và các thiết kế đặc trưng
Số lượng điện thoại sỠdụng Symbian đang chiếm thị phần lớn nhất, bao gồm Smartphone Nokia Series 60, UIQ, Series80, Series 90, và các điện thoại của NTT DoCoMo Foma.
Mục Ä‘Ãch chÃnh của Symbian OS khi được thiết kế là chuyên dùng cho các thiết bị cầm tay vá»›i những nguồn tà i nguyên (bá»™ nhá»›, CPU…) bị giá»›i hạn mà có thể chạy hà ng tháng hay hà ng năm, tối Æ°u và giảm thiểu các rủi ro trong bá»™ nhớ… ChÃnh vì váºy, cấu trúc hoạt Ä‘á»™ng của Symbian gây khá nhiá»u khó khăn cho các láºp trình viên khi tìm hiểu vá» nó. Việc láºp trình cho Symbian OS được thiết kế theo hÆ°á»›ng chuá»—i “sá»± kiện†nên CPU phải tắt và báºt lại khi má»™t ứng dụng không cùng là m việc được vá»›i má»™t “sá»± kiện†mà nó cần.
Security trong Symbian
Symbian OS là miếng mồi hấp dẫn cho khá nhiá»u loại virus, nổi cá»™m trong số đó là Cabir hay còn gá»i là Caribe, virus nà y khi bị nhiá»…m và o Ä‘iện thoại sẽ tá»± gá»i chÃnh nó từ Ä‘iện thoại nà y sang Ä‘iện thoại khác qua Bluetooth. Tuy nhiên, mức Ä‘á»™ nguy hiểm của các dòng virus Symbian chÆ°a cao vì theo kiến trúc của Symbian vá» mặt cà i đặt, các ứng dụng trÆ°á»›c khi cà i đặt phải có sá»± “điá»u khiển†đồng ý của chủ nhân, vì váºy các virus tuy nhiá»…m và o Ä‘iện thoại nhÆ°ng vẫn không thể tá»± nó phá hoại Ä‘iện thoại được mà cần phải có sá»± giúp sức “vô ý†của con ngÆ°á»i.
Äây cÅ©ng là má»™t trong những Ä‘iểm khá mạnh của Symbian. Cabir tá»± giả dạng nhÆ° là má»™t công cụ của HÄH Symbian, tá»± gá»i chÃnh nó Ä‘i dÆ°á»›i dạng file .SIS của HÄH. Nếu ngÆ°á»i sá» dụng đồng ý nháºn file nà y từ các Ä‘iện thoại bị lây nhiá»…m khác thì Ä‘iện thoại của há» sẽ bị lây nhiá»…m và “Cabir†bắt đầu hoạt Ä‘á»™ng. Khi bị nhiá»…m, ÄTDÄ sẽ hiện chữ Caribe má»—i khi báºt máy và lại tiếp tục gá»i chÃnh nó cho các Ä‘iện thoại khác.
Sá»± lây lan của Caribe cần có sá»± “đồng ý/chấp nháºn†của ngÆ°á»i sá» dụng ÄTDÄ. Sá»± xuất hiện và phát tán của Caribe còn cho thấy mức Ä‘á»™ cảnh giác của ngÆ°á»i sá» dụng ÄTDÄ Ä‘á»‘i vá»›i virus còn khá thấp. Chỉ cần bạn từ chối nháºn file từ những ÄTDÄ không rõ nguồn gốc là Cabire không thể “kết duyên†cùng bạn được rồi.
Theo má»™t số chuyên gia, ngÆ°á»i sá» dụng ÄTDÄ có cổng Bluetooth nên tắt Bluetooth để tiết kiệm pin, khi cần sá» dụng tiện Ãch nà y vá»›i các thiết bị khác (nhÆ° tai nghe...) thì báºt lên ở chế Ä‘á»™ ẩn (hidden) để các ÄTDÄ khác không thấy được mà lây nhiá»…m. Chỉ khi có chủ ý nháºn data từ má»™t nguồn xác định nà o đó thì má»›i báºt Bluetooth lên ở chế Ä‘á»™ bình thÆ°á»ng.
Cách sá» dụng nà y sẽ giúp tránh được các worm/virus “thông minh†hÆ¡n sau nà y có khả năng tá»± lây nhiá»…m sang ÄTDÄ khác mà không cần sá»± chấp thuáºn của chủ nhân máy nháºn.
TÃnh mở của Symbian
Má»™t câu há»i đặt ra là khi nà o Symbian OS sẽ “mởâ€? Symbian OS sẽ không “mở†nhÆ° trong trÆ°á»ng hợp phần má»m “Open Sourceâ€, mã nguồn của Symbian sẽ không được mở ra cho công chúng vì má»™t số lý do tế nhị. Tuy nhiên gần đây, phần lá»›n các Source code Ä‘á»u được cung cấp cho các nhà sản xuất Ä‘iện thoại sá» dụng Symbian OS và má»™t số Partner khác trong việc phát triển các ứng dụng trên Symbian. Các hà m APIs được công bố rá»™ng rãi để bất cứ ai cÅ©ng có thể phát triển phần má»m cho Symbian OS, Ä‘iá»u nà y được đặt ra để đẩy mạnh khả năng cạnh tranh của Symbian so vá»›i MobiLinux trong những năm tá»›i.
Các thiết bị đã dùng Symbian OS
Năm 2000, Ericsson R380 là một trong số những Smartphone đầu tiên sỠdụng Symbian OS; năm 2001, Nokia 9210 Communicator Smartphone (32-bit, 66MHz); năm 2002, Sony Ericsson P800; năm 2003, P900; năm 2004, P910, 9300 và 9500 communicator.
Nokia Series 60, dòng Ä‘iện thoại sá» dụng Symbian nhiá»u nhất, khởi nguồn đầu tiên từ năm 2002 vá»›i Nokia 7650, tiếp đó là Nokia 3650, 3620, 3660, 6600,… Và gần đây, các thế hệ Ä‘iện thoại Symbian OS 3G đầu tiên được tung ra thị trÆ°á»ng là Nokia 6630, 6680, N70,… Äây là má»™t trong những bÆ°á»›c Ä‘á»™t phá má»›i của Nokia cÅ©ng nhÆ° Symbian OS.
Phát triển ứng dụng trên Symbian OS
Việc phát triển các ứng dụng trên Symbian OS khởi đầu luôn gặp nhiá»u rắc rối, bởi má»—i phiên bản Symbian Ä‘á»u có má»™t bá»™ công cụ há»— trợ phần má»m Software Development Kit (SDK) hÆ°á»›ng dẫn khác nhau nhÆ° SDK cho UIQ (mà n hình cảm ứng), Series 60…; má»—i sản phẩm Ä‘iện thoại của má»™t hãng sản xuất lại cung cấp má»™t SDK của riêng hãng đó… Những SDK nà y đôi lúc là m cho các láºp trình viên Symbian tìm “hoa cả mắt†mà vẫn không thấy thông tin cần thiết.
Má»™t ứng dụng khi phát triển phải tìm được con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i đến các Ä‘iện thoại khách hà ng. Các ứng dụng nà y được đóng gói thà nh các file kiểu SIS và được Install (cà i đặt) thông qua WAP hoặc GPRS, hoặc từ PC qua kết nối bằng cáp, Bluetooth tá»›i Ä‘iện thoại. Từ bản Symbian OS 9 trở lên, việc cà i đặt chÆ°Æ¡ng trình sẽ khó khăn hÆ¡n vì phiên bản nà y được tăng cÆ°á»ng tÃnh bảo máºt nhằm chống việc phá hoại và các ứng dụng được cà i đặt trên phiên bản nà y phải đăng ký vá»›i tổ chức Symbian Signed để được cấp số đăng ký an toà n nêu trên.
TÆ°Æ¡ng lai Symbian
Mặc dù Ä‘ang chiếm thị phần vá» OS cao nhất trong các Mobile OS (khoảng 60-70%), nhÆ°ng nhiá»u chuyên gia vá» Mobile trên thế giá»›i cho rằng thế mạnh nhất, thị phần mạnh nhất của Mobile OS sẽ thuá»™c vá» MobiLinux trong những năm tá»›i.
Hãng Symbian đã và đang đẩy mạnh những bÆ°á»›c cải tiến nhằm tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi tối Ä‘a cho ngÆ°á»i dùng vá» mặt công nghệ, tÃch hợp hầu hết các chức năng cá»±c mạnh nhÆ° truy cáºp Wi-Fi, Camera 3.0MP (Nokia N80…) cÅ©ng nhÆ° tăng cÆ°á»ng khả năng phát triển ứng dụng, phần má»m bảo máºt hệ thống cho các đối tác nhÆ° Epocware, Kaspersky,… vá»›i mục tiêu củng cố, giữ vững vị trà hà ng đầu trên thị trÆ°á»ng nà y.
Äối thủ cạnh tranh cà ng nhiá»u, ngÆ°á»i sá» dụng cà ng được hưởng nhiá»u Æ°u đãi vá» chất lượng, giá cả và chức năng tÃch hợp của thiết bị… Hy vá»ng trong những năm không xa, việc má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u có má»™t Ä‘iện thoại sá» dụng theo đúng ý thÃch riêng của mình không còn là điá»u nằm quá xa tầm tay nữa