Những biến thể cá»§a ý tưởng mang 'sex' và o thá»i trang
Nắm rõ tâm lý cá»§a giá»›i má»™ Ä‘iệu thá»i trang là luôn yêu thÃch, mê mẩn những gì ấn tượng, khác lạ; các thương hiệu thá»i trang luôn Ä‘ua nhau cho ra Ä‘á»i những chiến dịch quảng cáo vá»›i những ý tưởng táo bạo, gây sốc, đánh mạnh và o thị giác cÅ©ng như trà tưởng tượng và khiến ngưá»i xem nhá»› mãi không quên. Tuy váºy, cái gì cÅ©ng có hai mặt, má»™t và i quảng cáo được đánh giá là phi thưá»ng vá» mặt ý tưởng nhưng cÅ©ng là nguyên nhân dẫn đến vô và n tranh cãi vỠđộ nhạy cảm cá»§a chúng. Bởi, có không Ãt ý tưởng được lấy cảm hứng từ những vấn đỠnhạy cảm như sex, trẻ em và giá trị văn hóa.
Sex
Khi những mỹ từ như “hà o nhoángâ€, “lá»™ng lẫyâ€, “hoà n hảo†được gắn cho thá»i trang thì cÅ©ng là lúc công chúng cảm thấy chán ngán vá»›i thế giá»›i thá»i trang hoa lệ. Và trong hoà n cảnh ấy, sex bá»—ng nhiên trở thà nh má»™t món gia vị khác lạ đầy ma lá»±c. Äiá»u nà y cÅ©ng không có gì là khó hiểu bởi vốn từ lâu, chá»§ đỠnhạy cảm nà y vốn đã là điá»u thu hút được nhiá»u sá»± quan tâm, nhưng đến khi được khai thác má»™t cách táo bạo bởi các thương hiệu thá»i trang thông qua chiến dịch quảng cáo, nó ngay láºp tức trở thà nh má»™t hiện tượng.
Trong vòng 2 tháºp ká»· trở lại đây, không quá khó khăn để bạn bắt gặp những hình ảnh quảng cáo mang thông Ä‘iệp hoặc mô tả má»™t cách ý nhị (hay phô phang lá»™ liá»…u) trà n ngáºp trong má»—i mùa thá»i trang. Có Ä‘iá»u xu hướng nà y chưa bao giá» có dấu hiệu ngừng lại. Äiển hình cá»§a việc sá» dụng sex để tạo sá»± khác biệt chÃnh là thương hiệu Calvin Klein. Äã từng có thá»i kỳ mà ai nấy Ä‘á»u truyá»n mồm rằng: “Muốn xem ảnh hot, hãy giở trang quảng cáo cá»§a Calvin Klein†hay “Calvin Klein bán quần áo hay bán... sex?†sau bao lần táºn mắt chứng kiến những hình ảnh ẩn dụ cá»§a chuyện “tình cảm†đôi lứa, tháºm chà là sex táºp thể. Thế nhưng, bất chấp bao lệnh cấm cÅ©ng như sá»± phản đối từ công chúng, thương hiệu nà y vẫn trung thà nh vá»›i phong cách đặc biệt gợi cảm cá»§a mình.
Calvin Klein và Sex là 2 thứ dưá»ng như không thể tách rá»i.
Không chỉ mô phá»ng chuyện tình cảm nam nữ, thương hiệu nà y còn khiến công chúng phát sốt vá»›i những hình ảnh dá»… gây liên tưởng đến sex táºp thể.
Má»™t và dụ Ä‘iển hình khác chÃnh là Gucci, và ngưá»i đã biến Gucci trở thà nh má»™t biểu tượng má»›i vá» sex chÃnh là NTK tà i hoa Tom Ford. Phải váºy, từ má»™t đống hoang toà n, cÅ© kỹ và dần lui và o dÄ© và ng, Tom Ford đã "thay da đổi thịt" cho Gucci vá»›i má»™t tiêu chà duy nhất: sex. Phát súng đầu tiên đánh dấu sá»± trở lại cá»§a Gucci chÃnh là chiến dịch quảng cáo năm 1994 vá»›i chữ G đầy ám ảnh ngay phần nhạy cảm cá»§a ngưá»i mẫu. Ngoà i ra, Tom Ford không chỉ mang “sex†bao trùm lên Gucci mà còn tá»± tay gây dá»±ng nên thương hiệu mang tên chÃnh mình vá»›i những thiết kế táo bạo kèm hình ảnh quảng cáo không thể nóng mặt hÆ¡n.
Chữ G - dấu mốc thay đổi của Gucci và cơn bão "sex" đến từ Tom Ford.
Sau “cú huých†từ Calvin Klein và Tom Ford, sex nghiá»…m nhiên trở thà nh má»™t “món há»i†mà không mấy thương hiệu nà o muốn bá» lỡ. Từ bình dân đến cao cấp, các thương hiệu thi nhau Ä‘em món gia vị nà y và o từng chiến dịch quảng cáo theo cách riêng cá»§a mình: Diesel đến Yves Saint Lauren, Emanuel Ungaro đến American Apparel… sex trà n ngáºp ở khắp nÆ¡i.
Tất nhiên, tất cả Ä‘á»u chịu những số pháºn chung: không bị cấm thì cÅ©ng bị các tạp chà từ chối đăng, và chưa kể là bị công chúng chỉ trÃch tháºm tệ. Dù váºy, là n sóng “sex†không vì thế mà suy yếu. Bởi, trong mắt má»™t bá»™ pháºn công chúng, những bức hình quảng cáo ấy Ä‘em đến cho há» má»™t hy vá»ng - hy vá»ng được trở nên quyến rÅ©, gợi cảm và khát khao. Và vì thế, há» chấp nháºn hình tượng má»›i mẻ nà y trong ná»n văn hóa thá»i trang cá»§a thế giá»›i.
Bá»™ ảnh Stupid gây tiếng vang vỠý tưởng cá»§a Diesel gây ra không Ãt tranh cãi vỠý tưởng sá»± nổi loạn và sex.
Cùng năm, Diesel thỠthách sự kiên trì của công chúng với bộ ảnh lấy ý tưởng từ yếu tố sex tại... thư viện.
Trẻ em
Äây là má»™t biến thể cá»§a ý tưởng mang “sex†và o thá»i trang, cụ thể hÆ¡n là khi đối tượng phô diá»…n “sex†lại là những đứa trẻ chưa tháºt sá»± nháºn thức rõ rà ng vá» cÆ¡ thể mình. Hay chăng, ý tưởng kết hợp 2 yếu tố nà y khởi Ä‘iểm từ Lolita – má»™t trong những tác phẩm bị coi là cuốn dâm thư nhưng lại thà nh công vang dá»™i tại Mỹ và châu Âu trong tháºp niên 50. Hình ảnh cô gái 12 tuổi, dáºy thì sá»›m và lẳng lÆ¡, đã nhanh chóng trở thà nh nguồn cảm hứng bất táºn cho vô số tác phẩm văn há»c, há»™i há»a, Ä‘iện ảnh và dÄ© nhiên, cả thá»i trang.
Dù biết trước sẽ vấp phải phản ứng gay gắt từ cả dư luáºn lẫn luáºt pháp vá» việc lạm dụng hình ảnh trẻ em, nhưng không vì thế mà các thương hiệu bá» cuá»™c vá»›i ý tưởng “những cô nhóc gợi cảmâ€. Có Ä‘iá»u, mạo hiểm cá»§a việc áp đặt sá»± gợi cảm lên tâm hồn trẻ thÆ¡ là quá lá»›n và cho đến hiện nay, công chúng vẫn chưa thể (hoặc không bao giá») chấp nháºn sá»± liá»u lÄ©nh nà y.
American Apparel nổi danh vá» những quảng cáo khiêu khÃch vá»›i hình tượng trẻ em dưới 16 tuổi.
Jours Après Lunes thì sá» dụng ngưá»i mẫu dưới 10 tuổi để uốn éo cùng ná»™i y trong những shoot hình Ä‘áºm chất phản cảm.
Những bức ảnh tạo dáng và biểu cảm khêu gợi cá»§a mẫu nhà 10 tuổi Thylane Lena-Rose Blondeau đã gây ra tranh luáºn gay gắt giữa các báºc phụ huynh và ngưá»i lá»›n tuổi.
Văn hóa - tôn giáo
Tưởng chừng như bá»™ đôi văn hóa - tôn giáo tạo nên vùng cấm địa đối vá»›i thá»i trang, ấy thế mà không có gì là không thể. Vô tình hay cố ý, theo nhiá»u cách khác nhau, bá»™ đôi nà y đã trở thà nh má»™t trong những đỠtà i hấp dẫn cá»§a các bá»™ ảnh quảng cáo thá»i trang và khiến dư luáºn phải bà n tán sôi nổi vá» chúng.
Sá»± vụ gần đây nhất chÃnh là bá»™ ảnh quảng cáo bikini được đăng tải trên tạp chà Sport Illustrated, vá»›i tiêu Ä‘iểm là những cô ngưá»i mẫu bikini hồn nhiên thả dáng bên cạnh những di tÃch văn hóa như miếu mạo, Ä‘á»n chùa… hay khêu gợi bên ngưá»i già và trẻ nhá» - Ä‘á»u thuá»™c tầng lá»›p dân nghèo tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Dân chúng nÆ¡i đây và trên thế giá»›i Ä‘á»u nháºn thấy rõ sá»± xâm phạm văn hóa rõ nét cÅ©ng như sá»± kỳ thị chá»§ng tá»™c, giai cấp.
Những hình ảnh bị đánh giá là vi phạm thuần phong mỹ tục, xúc phạm văn hóa cũng như phân biệt chủng tộc của Sport Illustrated.
Donna Karen cÅ©ng bị lên án vì lấy hình ảnh ngưá»i da Ä‘en là m ná»n cho ngưá»i mẫu thá»i trang. Vá»›i nhiá»u ngưá»i, đây là biểu hiện rõ rà ng nhất cá»§a việc kỳ thị, phân biệt mà u da.
Từng được tổ chức Guinness trao tặng danh hiệu “chiến dịch quảng cáo gây tranh cãi nhiá»u nhất thế giá»›i†và o năm 1991, táºp Ä‘oà n thá»i trang Benetton cá»§a à cố sá» dụng những hình ảnh “sốc†để thu hút sá»± chú ý cá»§a ngưá»i tiêu dùng. Các bức hình quảng cáo nổi tiếng cá»§a công ty còn gồm má»™t con ngá»±a ô Ä‘ang "là m chuyện ấy" vá»›i ngá»±a bạch; cÆ¡ thể trần trụi cá»§a đà n ông và đà n bà , cảnh má»™t linh mục hôn má»™t bà sÆ¡... luôn tạo nên 2 chiá»u ý kiến đối láºp. Má»™t bên chỉ trÃch gay gắt Benetton đã vì lợi nhuáºn mà mang những giá trị vá» văn hóa, tôn giáo ra để gây sốc; bên còn lại coi các tấm hình cá»§a Benetton là sản phẩm tuyệt vá»i, đầy tÃnh sáng tạo vá» mặt quảng cáo.
Linh mục hôn bà sơ - một trong những hình ảnh quảng cáo gây tranh cãi nhất của Benetton vì ảnh hưởng trực tiếp đến tôn giáo.
> �c thêm: Ngu?i d?p mê Milan l? nguyên vòng ba vì váy ng?n
Mai Nguyên (Theo Khám phá/Mask)
|