Trong chuyến để nghỉ ngơi “Con đường di sản miền Trung” đã cho chúng ta bao điều hữu ích thích. Nhưng có lẽ thích và ấn tượng nhất đối với tôi, đó là chuyến ra đảo cù lao chàm. Một hòn đảo còn hoang sơ thô mộc đến ngỡ ngàng và đầy hấp dẫn. Đặc biệt là màu xanh , xanh đến ngát mắt , xanh sâu thăm thẳm , màu xanh cứ liên hồi đến nao lòng…
đảo cù lao Chàm còn được gọi là hòn ngọc xanh của biển cả , làm bình phong che chắn khi sóng cồn biển động cho thành phố.
đảo cù lao Chàm, một xã cụm đảo mang tên Tân Hiệp thuộc thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam.
Giữa không gian mênh mang, thăng bình với biển xanh cát trắng nắng vàng , chúng ta đi dưới nắng tháng sáu mà cứ dìu dịu , cái nắng cáu gắt , ngột ngạt dường như bỏ lại trong đất liền. Không biết có phải do cái thẳm xanh của biển của rừng , của dừa kia lấn lướt hay không? mà nắng cứ vàng ong óng , đãi đàng trải khắp. Gió cứ rào rạt không giữ phép tắc , phiêu dao hồn lữ khách. Những bãi tắm cát trắng mịn màng , ngả ngớn duỗi dài trong làn nước xanh ngắt như không thể trong xanh hơn được nữa. Cảnh quan sơn thủy hữu tình thật là nơi nghỉ mát tham quan lý tưởng.

cảnh quan bãi Ông , đảo cù lao Chàm.
“Đây
đảo cù lao Chàm, sóng nước quyện trời xanh” - câu thơ của Tường Linh được người bạn Hoàng Xuân Trung người gốc xứ Quảng đọc cho nghe như đã tiếp thêm động lực cho chúng ta lên tầu ra đảo. Từ cửa Đại , du khách có xác xuất lên tầu cao tốc của công ti Đầu tư và Phát triển
đảo cù lao Chàm. Rồi chỉ trong vòng chưa đầy 30 phút dập dềnh trên sóng thế ngựa chạy nhanh dương , ngửa mặt nhìn trời , nhìn nước minh mông , ngắm bầy hải âu sải đôi cánh chập chờn để lòng mỗi người thấy bâng khuâng xa nhớ điều gì , thì tầu đã đưa ta đến đảo.
đảo cù lao Chàm trong bách khoa toàn thư ghi theo bản đồ tây thiên xưa với tên “Champello” lấy từ tiếng Nam - Ấn ( Autronesian ) “PulauChampa”. đảo cù lao Chàm còn có các tên khác như Chiêm Bất Lao , Tiêm Bích La , Ngọa Long. Ngẫm thấy cái tên nào cũng đẹp cũng đầy ý nghĩa về tính tự tôn dân tộc.
Tại đây có nhiều di tích lịch sử thuộc nền văn hóa Sa Huỳnh , Chăm Pa , bừa Việt. Có các công trình cấu trúc của người Chăm và Việt niên đại đồ đồng thau vài trăm năm tuổi. Các di chỉ khảo cổ khai quật tại Bãi Làng , Bãi Ông , các hiện vật có niên đại đồ đồng thau trên 3.000 năm , điều đó khẳng định con người đã sinh sống và chế tác các vật dụng sinh hoạt khá tinh xảo , khẳng định nền văn hóa lịch sử lâu đời trên cụm đảo cù lao Chàm. Tại nhà trưng bày trên đảo , các di khảo , các hiện vật đồ gốm , đồ đồng và các hiện vật gốm thời Chu Đậu được tìm thấy tại các tàu buôn bị chìm quanh đảo , càng cho thấy tầm quan trọng của thương khẩu Hội An một thời.

cầu cảng Bến Làng.
đảo cù lao Chàm cách bờ biển cửa Đại hơn 10 hải lí , tương đương với 19 km. Cụm có diện tích 15 , 5 km2 , dân số hơn 600 hộ , gần 3.000 người. Có tám hòn đảo gồm: Hòn Lao , Hòn Dài , Hòn Mồ ( hình trạng giống như ngôi mộ ) , Hòn Khô Mẹ , Hòn Khô Con , Hòn Lá , Hòn Tai , viên Ông. Đỉnh cao nhất trên Hòn Lao 517 mét , quanh đảo mực nước khá sâu thuận lợi cho thuyền bè lớn neo đậu nghỉ ngơi hoặc ẩn trú khi bão gió trên hành trình thương thuyền trên Biển Đông. Rừng nguyên sinh chiếm đến 90% , chỉ có 14 ha đất canh tác và 4 ha đất thổ cư.
Cư dân sinh sống cốt yếu bằng nghề đánh bắt hải sản. Kể từ khi
đảo cù lao Chàm được UNESCO confirm là Khu dự trữ sinh quyển thế giới , người dân nơi đây đã chuyển một phần lao động sang hoạt động kinh doanh du lịch và dịch vụ nhưng vẫn giữ được bản chất đầy đặn , thân thiện và mến khách.
Đến đây du khách còn được tham quan các di tích lịch sử , văn hóa trên đảo như: Lăng Ông , Miếu Bà , miếu Thần Nông , miếu thờ Tổ nghề yến , chùa Hải Tạng , giếng cổ Chăm. Các di tích ở đây có niên đại đồ đồng thau hàng trăm năm còn khá nguyên vẹn. Đến
đảo cù lao Chàm du khách còn được ngắm chơi dịch vụ lặn xem lưu li. Dải lưu li ở đây trải rộng trên 165 ha gồm 188 loài , 61 giống , 13 họ và nhiều rong tảo quí hiếm.
Với làn nước trong vắt nếu du khách nào không muốn tắm lặn cũng có xác xuất nhìn lưu li qua thuyền đáy kính , đủ các màu sắc như nơi thủy cung. Nghề khai khẩn yến sào đã có từ cổ xưa nay vẫn đang là thế mạnh trong phát triển kinh tế và
du lịch đảo cù lao chàm. Theo các chuyên gia nhận định , yến sào đảo cù lao Chàm có chất lượng vượt trội so với các sản phẩm cùng loại. Khu dự trữ sinh quyển thế giới đảo cù lao Chàm có hệ sinh thái phong phú và đa dạng. Các tổ chức khoa học , các nhà bảo tàng đang triển khai nhiều dự án phát triển nguồn gen quí hiếm.
Xóm chài bình yên trên cù lao Chàm.
Dưới chân lên đảo có nhiều điều thích nhưng với tôi cũng như nhiều du khách , ấn tượng nhất vẫn là màu xanh hoang sơ của rừng. Cả cánh rừng uy nghiêm với 1.549 ha rừng nguyên sơ , nhiều loại cây quí hiếm hàng trăm năm tuổi như thiên tuế , kên kên , dẻ chua… các dược liệu quí kiên cố như mã tiền , ối tím , ngũ gia bì… có đến gần 200 loại dược liệu đang được Viện dược liệu Việt Nam triển khai và chỉ dẫn người dân bảo tàng và thu hái.
Động vật có đến 12 loài thú , 13 loài chim , 130 loài bò sát và nhiều loài lưỡng thê hiếm. Đặc biệt , hai loài chim yến và khỉ đuôi dài có tên trong sách đỏ. Thuỷ sản quí đặc sản nhiều nơi không có như ốc hương lệ , ốc vú nàng , hải sâm , đồi mồi , cua đá…
Trong cái liên hồi của rừng , của biển , âm âm những ngọn sóng đổ dài lên bãi như tiếng vọng xa ngái của quá khứ về cương vực linh , chủ quyền đất nước , chúng ta ngồi quanh bếp than nướng những con ốc vú nàng bốc hương thơm phưng phức.
Có nhiều cách chế biến ốc vú nàng như nướng , hấp , xào... Nhưng món gỏi ốc vẫn hấp dẫn du khách nhất. Hương vị đượm đà hấp dẫn quyện trong vị cay của ớt , vị ngọt bùi giòn của ốc , chua mát của rau rừng thật hấp dẫn.
Có người dân ở đây nói rằng: Chưa thưởng thức ốc vú nàng thì chưa phải là người đã ra cù lao. Có người còn đọc câu ca dí dỏm: “Ra Lao nhớ ghé bãi Làng/Hỏi thăm hương lệ , vú nàng lớn chưa/Anh hỏi thì em xin thưa/Vú nàng đã lớn nhưng chưa ai sờ”... Câu ca của người dân đảo làm cho mấy nữ khách thoáng đỏ mặt , xẻn lẻn ngượng ngùng nhưng sau nghĩ ra loài ốc đặc sản vú nàng đang thưởng thức , đã làm mọi người cười chao đảo liêu xiêu cả chiều đảo.
Được biết trong mai sau đảo cù lao Chàm sẽ được xây dựng thành là một thiên đường du lịch xanh. Các dự án xây dựng các khu nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp rộng hàng trăm ha tại bãi Hương , bãi Bìm. Khu resort cao cấp 5 sao rộng 4 ha tại bãi Ông…
Không biết có phải vì nghe mai sau phát triển đảo cù lao Chàm hay do thứ men rượu Hồng Đào xứ Quảng ngấm vào từng đường gân thớ thịt; hay say câu hát bài chòi mặn nồng của Lâm Phạm Mỹ Hòa , một thiếu nữ đảo cù lao Chàm, mà gan ruột tôi cứ thơ thới lâng lâng?
Tôi nghĩ khai khẩn du lịch đảo cù lao Chàm đó là hướng đi đúng. Khai thác tiềm năng để phát triển kinh tế tạo việc làm cho người dân Vùng đất thoát khỏi bần hàn sao lại không? Nhưng làm chi thì cũng phải giữ gìn Cảnh trí tự nhiên tặng thưởng , phải trọng danh hiệu khu dự trữ sinh quyển thế giới mà UNESCO confirm. Phải để cái màu xanh đến nao lòng của biển của rừng kia càng ngày càng xanh thêm. Và tôi tin rằng người xứ Quảng gốc ngọn , trung dũng cương cường trong kháng chiến , nay đang chung tay xây dựng quê hương phát triển kinh tế , hẳn đang giữ gìn trên quê hương mình những di sản quí báu của nhân loại càng ngày càng bền vững và sạch đẹp để du khách thập phương chiêm ngưỡng.
Bởi ngày nay , chính quyền và người dân đảo cù lao Chàm đã “nói không với túi ni lông”. Hỏi đã có mấy nơi làm được như vậy?… Thật đáng tự hào , đáng học tập. Cám ơn màu xanh đảo cù lao Chàm !
THÔNG TIN TƯ VẤN VÀ LIÊN HỆ ĐẶT TOUR

Hotline: Võ Kim Trường 0914 136 151
Nguyễn Ngọc Diệp 0917 425 255
ĐÃ CÓ TOUR HÂN HẬN PHỤC VỤ QUÝ KHÁCH
Bài và ảnh: Công Thế